Zaprezentowany w maju 2021 roku program wyborczy rządzącej koalicji znany jako Polski Ład został przełożony w ostatnim czasie na konkretne projekty ustaw. W piątek, 1 października, posłowie na Sejm RP głosowali nad częścią projektów ustaw zapowiedzianych w Polskim Ładzie. Przyjęto między innymi projekt zapowiadany jako Mieszkanie bez wkładu własnego. Właśnie na tym projekcie skupia się dzisiejszy krótki wpis.
Mieszkanie bez wkładu własnego – posłowie za
Od ogłoszenia programu wyborczego koalicji rządzącej w maju minęło niemal pół roku. O założeniach wstępnych i potencjalnym wpływie zapowiedzianego programu na rynek nieruchomości informowaliśmy już w maju.
W piątek posłowie głosowali nad konkretnym projektem ustawy. Projekt ustawy znanej jako Mieszkanie bez wkładu własnego został przyjęty większością 398 posłów. Przeciw projektowi głosowało 50 posłów, a 8 posłów wstrzymało się od głosu. Parlamentarzyści opowiedzieli się również za poprawką umożliwiającą uzyskanie gwarantowanego przez BGK kredytu na wykończenie mieszkania. Poprawka ta zakłada możliwość otrzymania kredytu:
w związku z nabyciem prawa własności domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego, w tym z wykończeniem nabywanego domu bądź mieszkania.
źródło: PAP
Mieszkanie bez wkładu własnego – zasady
Przyjęte przez Sejm RP przepisy przewidują, że Państwo – za pośrednictwem BGK, pomoże w uzyskaniu kredytu hipotecznego udzielając gwarancji wkładu własnego. Maksymalna kwota gwarancji BGK ma wynosić do 20% kwoty kredytu, jednak nie więcej niż 100 tys. zł. W pierwotnych planach państwo miało gwarantować do 40% wartości kredytu.
Oczywiście gwarancja BGK ma na celu jedynie pomoc w uzyskaniu kredytu. Gwarantowaną przez BGK kwotę trzeba będzie spłacić osobiście chyba, że…
Spłata kredytu przez Państwo dla rodzin wielodzietnych
Jeśli kredyt z gwarancją BGK będzie wzięty przez rodzinę, w której urodzi się drugie dziecko, to Państwo Polskie (czyli wszyscy podatnicy) spłaci 20 tysięcy zł takiego kredytu. Za trzecie i kolejne dziecko BGK dołoży do spłaty kredytu po 60 tysięcy zł. Jeżeli informacje PAP się potwierdzą i ustawa zyska poparcie Senatu i podpis Prezydenta, to w stosunku do pierwotnego projektu wzrosną kwoty spłaty za czwarte i kolejne dziecko. Wcześniej tylko trzecie dziecko miało być premiowane kwotą 60 tysięcy złotych, a kolejne ponownie po 20 tysięcy złotych.
Kredyt ma być udzielany na okres minimum 15 lat, wyłącznie w walucie polskiej. W projekcie zapisano również mechanizmy, które mają ograniczyć spekulacyjny wzrost cen mieszkań. Przewiduje się m.in. wprowadzenie maksymalnego limitu ceny 1 mkw. powierzchni użytkowej finansowanego mieszkania.
Mieszkanie bez wkładu własnego – kolejny element polityki prorodzinnej
Przyjmijmy do rozważań przykładową rodzinę, która w 2022 roku będzie starać się o kredyt na mieszkanie. Program Mieszkanie bez wkładu własnego uzyskuje poparcie Senatu RP i podpis Prezydenta RP i od 2022 może zacząć sprawnie działać. Modelowa rodzina 2+1 (z jednym dzieckiem) stara się o kredyt w wysokości 500 tysięcy złotych. Kredyt uzyskuje korzystając z maksymalnej gwarancji rządowej (do 100 tysięcy złotych). Załóżmy brak problemu ze spłatą rat modelowej rodziny i rozważmy tylko ile faktycznie maksymalnie można uzyskać od Państwa w programie Mieszkanie bez wkładu własnego.
Załóżmy, że na koniec 2022 roku w modelowej rodzinie rodzi się drugie, w połowie 2024 roku trzecie, a na koniec 2025 roku czwarte dziecko. Po 4 latach od startu programu modelowa rodzina ma prawo do umorzenia 140 tysięcy złotych z zaciągniętego kredytu. Do facto nie ma tu mowy o umorzeniu, tylko spłacie części kredytu przez BGK (czyli z pieniędzy podatników).
W międzyczasie przez 4 lata życia pierwszego dziecka modelowa rodzina otrzymała 24 tysiące z programu 500+. Przez 3 lata życia drugiego dziecka kolejne 18 tysięcy, a przez 1,5 roku życia trzeciego dziecka kolejne 9 tysięcy. W sumie z transferów socjalnych z programu 500+ modelowa rodzina otrzymała już 51 tysięcy zł. Przez 4 lata z pieniędzy podatników niemal 40% wartości mieszkania modelowej rodziny spłaciło Państwo. Każdy kolejny rok życia 4 pociech modelowej rodziny do dodatkowe 24 tysiące złotych od Państwa.
Abstrakcyjne rozważania dotyczące kolejnego piątego dziecka raczej nie mają sensu, bo do tego czasu modelowa rodzina prawdopodobnie szukałaby już domu lub większego mieszkania.
Mieszkanie bez wkładu własnego – ustawa czeka na głosowanie w Senacie
Przyjęta w piątek ustawa związana z programem Polski Ład przeszła dopiero pierwszy etap legislacji. Żeby program Mieszkanie bez wkładu własnego wszedł w życie już na początku 2022 roku musi uzyskać poparcie większości w Senacie. Do końca października Senatorowie RP mają czas na głosowanie nad tą ustawą. Następnie ustawa musi być podpisana przez Prezydenta RP. Jeśli Senatorowie sprzeciwią się projektowi ustawy Sejm będzie musiał bezwzględną większością (231 głosów) odrzucić weto senackie. Biorąc jednak pod uwagę, że za ustawą głosowało aż 398 posłów, to odrzucenie ewentualnego weta senackiego wydaje się czystą formalnością.
